POWÓDŹ A PRAWO PODATKOWE

Dzięki uchwalonej w trybie nadzwyczajnym ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań podatkowych w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r., podatnicy podatku dochodowego, którzy faktycznie ponieśli szkody materialne w związku z powodzią otrzymali możliwość korzystniejszego rozliczenia straty, kosztów uzyskania przychodów, ulg inwestycyjnych oraz przyśpieszonych odpisów amortyzacyjnych. Mniej sformalizowane było postępowanie z dokumentami podatkowymi.

Stratę, poniesioną w roku podatkowym obejmującym lipiec 1997 r. mogli pokrywać z dochodu uzyskanego w najbliższych, kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, a kwotę straty, pokrywaną z dochodu uzyskanego w danym roku podatkowym, określał podatnik.

Kosztami uzyskania przychodów poza określonymi w ustawach podatkowych były także:

1) wierzytelności odpisane jako nieściągalne, uprzednio zarachowane jako przychody należne, których nieściągalność została spowodowana niewypłacalnością dłużnika wskutek powodzi albo
2) rezerwy utworzone na pokrycie wierzytelności uprzednio zarachowanych jako przychody należne, których nieściągalność została uprawdopodobniona niewypłacalnością dłużnika wskutek powodzi,
3) w bankach oraz w jednostkach organizacyjnych będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych uprawnionych, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek):

a) stracone kredyty (pożyczki) pomniejszone o kwotę niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, oraz o połowę tej części funduszu ryzyka, w jakiej pokryto nim stracone kredyty (pożyczki) udzielone przed dniem 6 lipca 1997 r. osobom dotkniętym skutkami powodzi, albo) rezerwy utworzone na pokrycie kredytów (pożyczek), o których mowa pod lit. a), z wyjątkiem rezerw utworzonych na pokrycie takich kredytów (pożyczek), które zostały udzielone z naruszeniem prawa, przy czym naruszenie to powinno być stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu,

4) poniesione koszty inwestycji rozpoczętych przed dniem 6 lipca 1997 r., a zaniechanych do dnia 31 grudnia 1997 r. w związku z powodzią.

Przepisy te miały zastosowanie do tej części kosztów, która nie została pokryta odszkodowaniem lub nie została zwrócona podatnikowi w jakiejkolwiek formie, w tym w formie darowizny.

W roku podatkowym, w którym podatnicy otrzymali odszkodowanie lub zwrot ww. kosztów, koszty uzyskania przychodów podlegały zmniejszeniu o otrzymane kwoty.

W okresie pięciu lat podatkowych, począwszy od roku podatkowego obejmującego lipiec 1997 r., podatnicy mogli korzystać z ulg inwestycyjnych, bez konieczności uzyskania, określonych w tych przepisach, wskaźników udziału dochodu w przychodach.

Podatnicy mogli także dokonywać odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych na zasadach określonych w odrębnych przepisach, przy zastosowaniu stawek określonych w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych zamieszczonych w tych przepisach, podwyższając je o współczynnik:

1) niewyższy niż 4 - w wypadku maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji rodzajowej środków trwałych Głównego Urzędu Statystycznego,
2) niewyższy niż 6 - w wypadku budynków i budowli zaliczonych do grupy 1 i 2 Klasyfikacji, o której mowa w pkt 1.

Przepisy dotyczące przyśpieszonej amortyzacji miały zastosowanie do środków trwałych wprowadzonych przez podatnika po raz pierwszy do ewidencji (wykazu) środków trwałych i oddanych do używania w okresie od dnia 1 sierpnia 1997 r. do dnia 31 grudnia 2000 r.

Podatnicy dotknięci skutkami powodzi, musieli złożyć w urzędzie skarbowym, właściwym dla nich w sprawach podatku dochodowego, oświadczenie o poniesieniu faktycznych szkód materialnych albo przewidywanej możliwości ich poniesienia - w terminie do dnia 31 października 1998 r. Oświadczenie, poświadczone było przez organ gminy, na terenie której wystąpiła powódź, zawierało zwięzły opis szkód, bez konieczności dokonywania ich wyceny.

W wypadku zniszczenia wskutek powodzi dokumentów niezbędnych do określenia za rok podatkowy, obejmujący lipiec 1997 r., zobowiązania podatkowego, przyjmowano w urzędach wszelkie dokumenty oraz zeznania świadków pozwalające na udowodnienie wysokości przychodów, kosztów ich uzyskania, dochodu (straty), podstawy opodatkowania, należnego podatku oraz wysokości odliczeń od podatku. Obowiązek zebrania tych dokumentów i wskazania świadków ciążyła na podatniku.