ULGA W SPŁACIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Ministerstwo Finansów nie zamierza wprowadzić zmian w zasadach udzielania ulg w spłacie podatków.

Nie przewiduje się wprowadzenia obligatoryjnego udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych przez organ podatkowy, w sytuacji spełnienia przez przedsiębiorców określonych kryteriów. Tak wynika z odpowiedzi na interpelację poselską udzieloną w dniu 26 lutego 2010 r. przez Macieja Grabowskiego, Podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów.

Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość udzielania, na wniosek podatnika, ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w następujących formach:

1) odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty,

2) odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek określonych w decyzji,

3) umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej; umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Przesłankami udzielenia ulg w spłacie zobowiązań podatkowych jest ważny interes podatnika lub interes publiczny.

Przepis ten, posługując się pojęciami ważnego interesu podatnika oraz interesu publicznego, jednocześnie ich nie definiuje ani też nie odsyła do innych aktów prawnych.

Pojęcia ważnego interesu podatnika oraz interesu publicznego są pojęciami niedookreślonymi, które nie mają stałej treści - pojęcia te mają odrębną treść znaczeniową w zależności od kontekstu sprawy. Dlatego też ich treść powinna być oceniana z uwzględnieniem konkretnych okoliczności występujących w danej sprawie.

W tym zakresie istnieje bogate orzecznictwo sądów administracyjnych, które wskazuje, jakie okoliczności powinny być brane pod uwagę przy ocenie przesłanek udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych - ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.

Uszczegółowienie przesłanek uprawniających organy podatkowe do udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych jest niemożliwe i zachodzi poważna obawa, że pewne sytuacje społeczno-gospodarcze lub zdarzenia mogące wpływać na sytuację materialną podatników, zachodzące często nagle i wymagające szybkiej reakcji, mogłyby zostać nieobjęte tym przepisem.

Ponadto należy mieć na uwadze, że ww. ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, udzielane przedsiębiorcom, stanowią, zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego, pomoc publiczną. Pomoc taka jest dopuszczalna tylko w ściśle określonych sytuacjach, wynikających z obowiązującego na terytorium Polski prawodawstwa Wspólnoty Europejskiej oraz polskich unormowań.

Organ podatkowy może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą, jeżeli oprócz przesłanek ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego zostaną spełnione ww. warunki, a mianowicie:

1) ulgi te nie stanowią pomocy publicznej,

2) ulgi te stanowią pomoc de minimis w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis,

3) ulgi stanowią pomoc publiczną udzieloną na cele wymienione enumeratywnie w Ordynacji podatkowej (m.in. na szkolenia, zatrudnienie, na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw).

Udzielanie ulg w spłacie podatków należy co do zasady traktować jako jedną z form pomocy udzielanej przedsiębiorcom przez państwo lub samorząd. Przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie regulują kwestii dotyczących pomocy publicznej.

Kwestie pomocy publicznej reguluje ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, która mianem pomocy publicznej określa pomoc państwa spełniającą przesłanki określone w art. 107 ust. 1 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Ponadto zasady dopuszczalności udzielania pomocy publicznej określają przepisy traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Zgodnie z art. 107 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wsparciem dla przedsiębiorców uznawanym za pomoc publiczną jest wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, co powoduje niezgodność ze wspólnym rynkiem.

Przewidziane w Ordynacji podatkowej ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych mają charakter wyjątkowy i stanowią odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania. Dlatego też równie wyjątkowy charakter muszą mieć okoliczności uzasadniające zastosowanie przez organ podatkowy wskazanych w ustawie ulg.

Z tych też względów ustawodawca odstąpił od automatycznego stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych i pozostawił organowi swobodę decyzji co do zastosowania bądź odmowy przyznania ulgi.

Uznaniowość decyzji organu, jak podkreśla się w doktrynie i orzecznictwie, wyraża się w możliwości negatywnego dla podatnika rozstrzygnięcia nawet w sytuacji zaistnienia przesłanek zastosowania ulgi.

Jednak w każdym przypadku organ podatkowy jest zobligowany do ustalenia i oceny wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych pod kątem istnienia przesłanek do zastosowania ulgi.

W przypadku decyzji uznaniowej organ podatkowy zobowiązany jest w sposób czytelny, umożliwiający kontrolę poszczególnych etapów rozumowania, zaprezentować wszystkie przesłanki faktyczne i interpretacyjne swojego wnioskowania.

Chcesz wiedzieć jak prawidłowo napisać wniosek o ulgę w spłacie podatków, napisz do mnie: porachunki.podatkowe@gmail.com